Koszty jakości - jak wyliczyć ?
W celu zapewnienia jakości produktu, niezbędne jest poniesienie kosztów. Do tej pory nie uskuteczniono w 100% polityki zerowych kosztów zapewnienia jakości. Jak definiuje się i liczy koszty jakości oraz jak je odpowiednio kontrolować przeczytacie poniżej.
Według normy ISO 9004 przyjęto poniższy podział kosztów jakości:
1) Koszty wewnętrznego zapewnienia jakości
- Koszty zgodności
- koszty działań prewencyjnych, zapobiegawczych
- koszty oceny tj. kontroli wewnętrznej, np. pomiary satysfakcji klienta, pomiaru wewnętrznych wskaźników - Koszty niezgodności
- koszty błędów wewnętrznych (np. przeróbka, złomowanie itp.)
- koszty błędów zewnętrznych (np. reklamacje klienta, przeróbki u klienta itp.)
2) Koszty zewnętrznego zapewnienia jakości
- Koszty oceny zgodności systemu jakości przez instytucje certyfikacyjne,
- Koszty badań i oceny właściwości produktu ci produktu przez niezależne instytucje badawcze.
Niezależnie od podejścia dąży się do zmniejszenia kosztów jakości, które przy dbaniu o jakość i podnoszeniu jej poziomu maleją w czasie, a zwłaszcza w ujęciu względnym.
Koszty jakości stanowi stanowią 5-15% kosztów wytworzenia.
Poprzez prowadzenie rachunku kosztów jakości organizacja jest w stanie monitorować i oceniać efektywność zarządzania jakością oraz identyfikować obszary problematyczne.
Rachunek obejmuje:
- Ewidencjonowanie kosztów związanych z jakością
- Obliczanie kosztów jakości w poszczególnych wydziałach
- Podjęcie działań korygujących i zapobiegawczych
Posiadanie sprawnego systemu kosztów jakości niesie za sobą szereg pozytywów dla organizacji:
- Pomoc przy ustaleniu polityki jakości
- Wskazywanie słabych obszarów jakości w procesie lub produkcie
- Umożliwienie planowania jakości, z uwzględnieniem kosztów
- Określenie zaniżonych lub zawyżonych kosztów jakości
- Umożliwia rozpoznanie, czy w organizacji panuje system "nadjakości"
Koszty jakości powinny być podstawą do podejmowania strategicznych działań w organizacji, niezależnie od jej wielkości. Sprawne operowanie powyższymi wskaźnikami pozwala uniknąć niepotrzebnych wydatków lub znaleźć przyczynę powtarzających się błędów.
Artur Mydlarz
